اندیشهانتقادی

چرا اندیشه انتقادی؟

 

اندیشه انتقادی یا تفکر نقادانه، یک مهارت است. مهارت، چیزی است که با تمرین و دانش‌اندوزی به دست می‌آید. چرا به آن نیاز داریم؟ چون اصلی‌ترین نیاز یک جامعه مدنی و امروزی است. یک مثال خیلی ساده می‌زنیم و می‌گوییم چرا. 

 

آشپزی برای مثال، یک مجموعه فعالیت‌های مرتبط است تا در نهایت، محصولی به دست آید که در اصل قرار است نیازمندی‌های بدن شما را تهیه کند و دوم، لذت هم با خود به همراه بیاورد. برای آشپزی، نیاز به مواد اولیه است، و آماده‌سازی و مهارت و پخت و پز و بعد عرضه. این مجموعه را باید فهمید، تمامی مراحل آن را دنبال کرد تا به غذا رسید. اگر کسی بخواهد در مورد غذا هم حرف بزند، یا می‌تواند مشتی برنج به دست گرفته و ببرد در آشپزخانه و به صورت آشپز بپاشد که این چه غذایی بود، یا این که می‌تواند بگوید به نظرم این برنج به اندازه کافی نجوشیده و یا در مرحله دم کشیدن، به اندازه بخار ندیده است. 

 

مثال آشپزی این جا برای این آمده که همه در هر مقطعی از زندگی و با هر شرایطی که داریم آن را تجربه کرده و تا حدودی از آن باخبریم. حالا شما همین روند را ببرید در دیگر حوزه‌های زندگی که از قضا پیچیده است و ما از ابعاد آن خبر نداریم. به ویژه چیزهایی که خیلی روی ما تاثیر اساسی دارد بدون این که از آن با خبر باشیم. شما هر خبری یا تحلیلی در مورد جامعه و روابط سیاسی و اجتماعی بخوانید، روی احساس و تفکر و برنامه‌ریزی وانگیزه شما تاثیر می‌گذارد.

 

مثل خیلی چیزهای دیگر در زندگی، شما در آماج خیلی چیزها هستید ولی خوب با اندیشمندی سعی می‌کنید از آن درست استفاده کنید. خیلی از چیزهایی که برای شما مضر است در اختیارتان هست ولی به تدریج یاد می‌گیرید که از آن استفاده نکنید. (خوردن شیرینی بیش از حد، پرخوری، نوشیدن آب از منابع ناسالم). دیگر چیزهای زندگی هم همین‌طور است. خیلی از اطلاعات و داده‌های خام به شما می‌رسد که روی جهان‌بینی و تفکر و نگرش شما تاثیر می‌گذارد ولی باید بدانید از کدام استفاده کرده، از کدام حذر کنید و چطور بفهمید که کدام‌یک برای شما خوب است و کدام ممکن است برای شما مضر باشد. حتی نمی‌توان گفت این مسیر را می‌رویم که به یک منبع خاص برسیم. فرق تفکر انتقادی با تفکر بازاریابی این‌جاست. در بازاریابی شما به استفاده از یک محصول تشویق می‌شوید. در تفکر انتقادی، شما یاد می‌گیرید چطور داده‌ها را جمع کرده، چطور ارزش هرکدام را بررسی کنید و چطور به سالم‌ترین و منطقی‌ترین نتیجه‌گیری برسید. 

 

تفکر انتقادی، مهارتی است که باید از سن کوچک به همه یاد داد. الان جنبش حرکت تفکر نقادانه برای همین طراحی شده که برای معلم‌ها و آموزگاران در مقاطع مختلف برگزار شود تا آن‌ها بتوانند بچه‌ها را با این مهارت بزرگ کنند. جای خالی این مهارت در دنیای فارسی زبان خالی است و این گروه برای همین کار طراحی شده است.

 

تفکر انتقادی به شما اجازه می‌دهد بهترین تصمیم ممکن را بگیرید. کسی که تفکر انتقادی را به عنوان مهارت در زندگی به کار بگیرد، کمتر در معرض فعالیت‌های تندروی احساسی  وافراطی و یا اکتیویستی است. با تفکر انتقادی شما پیروی جریان یا گروهی خاص نخواهید بود. یاد می‌گیرید چطور تمامی عوامل را جمع کرده، ارزش‌ آن‌ها را بررسی کنید، ناسالم‌ها را کنار بگذارید و سالم‌ها را بررسی کرده و بر اساس آن تصمیمی درست و بدون حاشیه و تندروی احساسی و یا حب و بغض بگیرید. 

 

هرچند منابع آموزشی و تمرین در این کار گروهی طراحی و جمع می‌شود،‌ اما عرضه مطالب در آن مانند یک پیشخوان است. در آن از منابع و مطالبی که کمک کند از پیش‌داوری پرهیز کنیم و یا بهتر از تابوها گذر کنیم و چطور بتوانیم به شکل سالم به مسائل حساس و خاص بپردازیم و یا دانش بهتری نسبت به خود و جامعه و رفتار و کارکردمان به دست آوریم هم استفاده می‌کنیم. 

 

به تدریج در این گروه دوره‌ها و منابع آموزشی و مناسب برای تفکر انتقادی جمع آوری و تولید شده و به زبان فارسی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. 

 

تمامی فعالیت‌های این گروه داوطلبانه است و هیچ بودجه‌ای برای آن از هیچ جا گرفته نشده است. دلیل این کار حفظ استقلال   این گروه است و برای این که بتواند آزاد و بدون برچسب، کار خود را دنبال کند. اگر به هر شکلی علاقمند هستید،‌ به ما بپیوندید. اگر تخصصی دارید مثل توانایی ترجمه، تولید برنامه صوتی و پادکست،‌تولید ویدیو، زیرنویس، تولید انیمیشن و اینفوگرافیک،‌ ویراستاری و گرداندن شبکه‌های اجتماعی، از شما دعوت می‌کنیم به ما بپیوندید.